…idealizmin uçukluk diyerek hafife alındığı çağımızda, bu kitabın hikayesi de belki uçuk bulunacaktır. Fakat tam da bu nokta da, ben Nietzscehe’nin erdem nedir tartışmasında, Hegel’e verdiği cevabı hatırlıyorum. Hegel, erdem için ”…geçmişte yaşayan insanların şu anda yaşayan insanların önüne koydukları ödev ve yükümlülükleri yerine getirmek” tarifini yaptığında, Nietzsche’nin cevabı şu olmuştur: ”…erdem, geçmişte yaşayan insanların şu anda yaşayan insanların önüne getirip koydukları bağlardan kurtulabilmek ve bağımsız olabilmektir.”
İdealizmin bu sınırlar içindeki tanımına ise ben ” irademizin önüne konmuş toplumsal sınırlamaları yeri geldiğinde tam tersi yönde hareket ederek kırabilmeyi sağlayacak vicdani temel üzerine kurulmuş bir hayal gücü inşasıdır.” diyeceğim….
Ömer Baldık İdeal Öğretmen/Önsöz
Babası bir meyhane garsonu olan, hatip ama o dönem görüşleri sebebiyle kiliseden aforoz edilmiş yazar, Türkiye’nin ilk zamanlarında aydınlar tarafından takip edilmiş Beyaz Zamabaklar Ülkesinde’nin de yazarı Grigory Petrov’dan idealist bir öğretmenin kısaca mesleki hedefleri ve idealleri uğruna fedakarlıklarının anlatıldığı kitap: İdeal Öğretmen – Prof Dr. Raçinski’nin, öğretmen ve öğrencilere örnek olacak gerçek hayat hikayesi…
Saygın bir üniversitede yine saygın bir matematik Prof Dr. Raçinski’nin üniversiteyi bırakıp köy öğretmeni olmaya karar vermesi tabii tepkilere neden olur o buna karşılık şöyle der: ”beyler! hata ediyorsunuz! ben sizin sandığınız gibi, engin bilgilerimi ve büyük yeteneğimi fırlatıp atmaya gitmiyorum. ben bu bilgilerimle halkın arasında gizli kalış yeni yetenekleri keşfetmeye, onları bulup çıkarmaya gidiyorum.” okullarda çocuklara doğru dürüst bir eğitim vermiyorlar. hayatı anlamanın metodunu öğretmiyorlar; insanların ruhlarında gizlenmiş olan duyguları uyandırmıyorlar. milyonlarca insanımızın beyinleri, işlenmemiş çorak topraklar gibi duruyor, hiçbir meyve vermiyor.”
Sonunda Tatevo köyüne gider idealist öğretmen, tabii orada da güvensizilik, şüphe ve çeşitli tepkilerle karşılaşacaktır. şöyle der oradakilere üzüntü ve heyecandan titreyen sesiyle: ”hepimiz on sene ya da daha fazla bir süreyle okullarda eğitim gördük. büyük yazarların eserlerini okuduk. orjinal sanatkarların yatıkları tabloları ve heykelleri inceledik. ruhu besleyen musiki parçaları dinledik. tiyatro sahnesinde ünlü oyuncuları seyrettik. bunların her biri, biz farkında olmadığımız halde ruhumuzda bir kıvılcımı tutuşturmuş ve mutlaka bir heyecan uyandırmıştır. biz şimdi bunların etkisi ve telkini altında bulunuyoruz. buna rağmen, her birimiz canlı birer ışık saçan fener olacak yerde, uyuşmuş duruyoruz; basamakları kırık bir merdiven gibiyiz…
Sonra okul açmayı öğrencilerle biraraya gelmeyi başarır, köyde öğretmen olur. Raçinski on yıl kadar burada çalışır ve oradan ve civar köylerden gelen çok iyi öğrenciler yetiştirir. Çocuklardan aldığı tabirle sihirbaz… ve gittikleri üniversitelerde ve şehirlerde farklı alanlarda saygı duyulan bireyler olurlar.
Kitapta birkaç görsel yer almaktadır bunları da döneminde meşhur bir ressam olan öğrencisi Bogdanof Bielski çizmiştir.
Raçinski kitapta kendiliğinden yetişen elmaslar dediği öğrencilerini, mühendisliğe, sanata, bilime ve iyi insan olmaya yönlendirir. Ayrıca öğretmen açıklamalarında alkolün aşırı kullanımının bireysel ve toplumsal zararlarına biraz din ve siyasete de değiniyor..
…bu elmaslar, buraya üzerleri çamurla islenmiş olarak geliyorlar. İçlerindeki cevheri ortaya çıkarmak için, üstlerindeki çamur tabakasını temizlemek gerekiyor. Bu çocukların her birinde başka bir cevher bulunuyor…
İdeal Öğretmen, Prof Dr. Raçinski
Arka kapaktan:
1880’li Yıllarda Moskova Üniversitesi’nin bütün profesörleri, öğrencileri ve Moskova’nın aydınlar grubu, büyük bir şaşkınlık yaşıyorlardı. Çünkü tanık oldukları şey, o güne kadar görülmemiş bir şeydi… Üniversitenin en genç Matematik Profesörü S.A. Raçinski, Üniversitedeki kürsüsünden istifa edip ayrılmış, Rusya’nın Smolenska Eyaleti’nin Tatevo Köyü’nde öğretmenliğe atanması için Eğitim Bakanlığı’na bir dilekçe vermişti. Bilim dünyası onunla övünürken ve bir çok Matematik bilgini ondan önemli buluşlar beklerken, bu genç profesör, kendi arzusu ile üniversitedeki eğitim ve öğretim çalışmalarına son veriyordu. Herkes, “Ama neden?” diye büyük bir merak ile soruyordu. Raçinski ise, bu sorulara tek bir cevap veriyordu: “Bir köyde, sıradan bir köy öğretmeni olmak için!…
İyi okumalar
Mehmet Bar