YATAY GEÇİŞ
Nedir?
Yatay geçiş, bir üniversite öğrencisinin kayıtlı olduğu üniversite programından, başka bir üniversitenin benzer programına geçme işlemidir.
Yatay Geçiş üniversiteler arasında yapıldığı gibi, üniversite içinde de yapılabilir.
Yurt dışındaki bir üniversiteden, yurt içindeki bir üniversiteye, örgün öğretimden açık öğretime, 2. öğretimden 1. öğretime, vakıf üniversitesinden devlet üniersitesine yatay geçiş yapmak mümkündür.
**
Üniversitelerde geçişler kurumiçi ve kurumlararası olmak üzere, merkezi yerleştirme puanı (MYO) ve/ya genel not ortalaması (GNO) dikkate alınarak gerçekleşmektedir.
Yatay Geçiş koşulları kurumlarda genel itibarıyla aynı olmakla birlikte,
kontenjanlar, başvuru tarihleri, başvuru koşulları, değerlendirme ve sonuç bildirimi, mülakat/portfolyo gibi başlıklar için mutlaka üniversitelerin web sayfalarının incelenmesi gerekmektedir.
Aşağıda farklı geçiş durumlarına göre koşullar incelenmiştir:
Yatay Geçişler farklı internet sayfalarında (tüzel ya da özel) farklı başlıklarda karşımıza çıkabilmektedir:
GNO ve MYP, İÇ ve DIŞ, KURUMİÇİ ve KURUMLARARASI, GENEL KONTENJAN ve ÖZEL KONTENJAN
Nasıl olur?
Ben de incelediğim birkaç sayfadaki geçiş bilgilerini buraya ekliyorum. İlgili sayfaları yazı sonunda kaynak olarak göreceksiniz. Keyifli incelemeler.
Öncelikle öğrenci puanlarını dikkate alarak bakıldığında iki tür geçişten bahsedilir.
1-GNO (Genel Not ortalaması)
2-MYP (Merkezi Yerleştirme Puanı/ YKS)
1. GNO ile yatay geçişte;
- Adayın halihazırda okuduğu bölümdeki not ortalaması önemlidir.
- GNO ile yatay geçişte tüm derslerden geçilmiş olmalı, alttan ders olmamalıdır.
- 1. yıl hariç dönem arasında yapılabilir.
- 1 .sınıf sonunda yapılabilir.
(Hazırlıkta ve 1.yıl ilk dönem sonunda yapılmaz. Son yıl yapılamaz.
Fakat önlisans öğrencileri ilk 1. dönem sonunda yapabilir. Onlar da ikinci sınıf 2. Dönem yapamaz)
- GNO ile geçiş adayın bölümüne benzer veya eşdeğer bölümler için yapılabilir. Farklı bölümlere GNO ile geçiş yapılamaz. (Derslerin %80’i uymalı)
2. MYP ile yatay geçişte;
- YKS puanı önemlidir. Adayın ÖSYM puanının geçilmek istenilen üniversite ve bölümün taban puanıyla tutması gerekir.
- Baraj sıralaması olan bölümlere geçiş yapılacak ise baraj sıralamasına dikkat edilir.
- Geçiş için bir üniversitede kayıtlı olmak yeterlidir. (Devamsızlık ya da başarısız ders olması sorun değildir.)
- Üniversitelerin kontenjan açması koşuluyla,
Dönem arası ya da dönem sonunda,
Hazırlık,1.,2.,3.,4., sınıfta geçiş yapılabilir.
- Merkezi puanla geçişte farklı bir bölüme de geçiş yapılabilir.(bölüm derslerinin uyumuna bakılmaz.)
Aynı ya da benzer koşullar olmasına rağmen kurumsal geçiş başlığında karşılaşıldığında;
1-KURUMLARARASI
a. DIŞ GNO
Bir lisans programının en az bir yılını başarıyla tamamlamış olanlar başvurmak istedikleri üniversite tarafından belirlenmiş not ortalaması ile geçiş için başvurabilirler.
b. DIŞ MYP
YÖK mevzuatına göre öğrenciler son kayıt oldukları üniversiteye girdikleri yıldaki merkezi yerleştirme puanları, geçmek istedikleri üniversitedeki programın o yılki taban puanına eşit veya daha yüksek ise yatay geçiş başvurusu yapabilirler. 13 Ağustos 2014 tarihli YÖK kararına göre sadece Türkiye’de ve KKTC’de bulunan üniversitelerde kayıtlı olan öğrenciler merkezi puanla yatay geçiş imkanından yararlanabilirler. Adayların sınava girdiği yıl açık olmayan programlara yatay geçiş yapılamamaktadır.
2-KURUMİÇİ
a. İÇ GNO
Öğrencilerin kayıtlı oldukları bölümden farklı bölümlere iç yatay geçiş başvurusunda bulunabilirler. Öğrencinin kayıt olduğu yıl aldığı merkezi yerleştirme puanının geçmek istediği bölüm açısından yurt içi üniversitelerdeki eşdeğer bölümler için o yıl ÖSYM tarafından ilan edilen en düşük puana eşit ya da yüksek olması gerekir.
b. İÇ MYP
Merkezi puanla yerleşmiş ve halen kayıtlı olan öğrenciler, merkezi puanlarının yeterli olduğu bir bölüme geçmek için başvuru yapabilirler. Kayıt olduğu yıl alınan merkezi yerleştirme puanları yatay geçiş yapmak istenen programın o yıl gerçekleşen taban puan türüne eşit ya da yüksek olmalıdır. Taban puanı yeterli olan programlara yatay geçiş için başvuru yapmak mümkündür. Adayların sınava girdiği yıl açık olmayan programlara yatay geçiş yapılamamaktadır.
Kısa açıklamalar halinde verildiğinde detaylar için adaylar yönetmelik sayfasına yönlendiriliyor. Zaten yazının devamınında da o yönetmeliklerden kısımları paylaşıyorum:
Aynı ya da benzer koşullar olmasına rağmen Kurum İçi Genel ve Kurum İçi Özel Kontenjan Geçiş Koşulları başlığında ise şöyle:
Kurumlararası yatay geçiş kontenjanı için başvuru koşulları
– Bu kapsamda başvuracak adayların başvuru yapabilmesi için aşağıda belirtilen koşulları sağlaması gerekir.
– Öğrencinin başvuru sırasında eşdeğer bir programda kayıtlı veya izinli (öğrenci statüsünde) olması zorunludur.
– Öğrencinin programında (İngilizce Hazırlık Sınıfı dışında) en az iki yarıyılı tamamlamış olması zorunludur.
– Öğrencinin kayıtlı bulunduğu programda, bitirmiş olduğu yarıyıllara ait programın müfredatında belirtilen tüm dersleri almış ve kredili derslerde en az DD veya eşdeğeri, kredisiz derslerde S veya eşdeğeri notu almış olması zorunludur. Kayıtlı olduğu yarıyıllarda, program müfredatında yer alan tüm dersleri almamış olan öğrenciler ya da herhangi bir dersten başarısız olan (FF, FD, NA, U, I, W veya eşdeğeri) öğrencilerin başvuruları değerlendirmeye alınmaz.
– Öğrencinin genel not ortalamasının üniversitenin belirttiği puanda olması zorunludur.
-Öğrencinin geçiş yapmak istediği programın varsa diğer başvuru koşullarını (mülakat, portfolyo vb.) yerine getirmiş olması zorunludur.
Kurum içi genel kontenjanı için başvuru koşulları
– Kurum içi genel kontenjanı için başvuru koşulları, kurumlararası yatay geçiş kontenjanı başvuru koşulları ile aynıdır
Kurum içi özel kontenjanı için başvuru koşulları
– Bu kapsamda başvuracak adayların başvuru yapabilmesi için aşağıda belirtilen koşulları sağlaması gerekir.
– Öğrencinin kayıtlı bulunduğu programa kabul edildiği yıla ait YGS/LYS puanının, başvurduğu programın o yıla ait YGS/LYS genel kontenjan taban puanına eşit veya yüksek olması zorunludur.
– Öğrencinin başvuru sırasında ODTÜ’deki bir lisans programına kayıtlı veya izinli (öğrenci statüsünde) olması ve o yarıyıl sonunda hangi nedenle olursa olsun, üniversite ile ilişiğinin kesilmemiş olması zorunludur.
– Öğrencinin lisans programında (İngilizce Hazırlık Sınıfı dışında) en az iki yarıyılını tamamlamış olması zorunludur. En fazla altıncı yarıyılını tamamlamış olan öğrenciler başvuru yapabilir.
– Öğrencinin kayıtlı olduğu programda almış olduğu tüm kredili dersleri başarmış (en az DD) olması zorunludur.
– Öğrencinin Genel Not Ortalamasının en az 1.25/4.00 olması zorunludur.
– Öğrencinin geçiş yapmak istediği programın varsa diğer başvuru koşullarını (mülakat, portfolyo vb.) yerine getirmiş olması zorunludur.
Aynı ya da benzer başvuru koşulları farklı başlıklarda karşımıza çıkmaya devam ediyor:
Öyleyse son olarak ;
KURUMİÇİ (MYP+ en az iki dönem/gno değerlendirme önceliği için)
1. Kurumiçi yatay geçişler, üniversite bünyesinde yer alan herhangi bir lisans programına yapılabilir.
2. Lisans programlarının ilk iki yarıyılı ile son iki yarıyılına yatay geçiş yapılamaz.
3. Lisans programları arasında yatay geçiş başvurusu yapılabilmesi için, öğrencinin merkezi sınava girdiği
yıl itibarıyla geçmek istediği lisans programı için geçerli olan puan türünde aldığı merkezi yerleştirme
puanının, geçmek istediği lisans programına eşdeğer yurt içindeki diğer üniversitelerin lisans
programlarının en düşük puanından az olmaması şartı aranır.
4-Baraj şartı olan bölümlerde sınava girilen yıldaki baraj puanına dikkate alınır.
5-Özel yetenekle öğrenci alan bölüme geçmek için yetenek sınavına girmek gerekir.
6-Kurumiçi yatay geçiş yapacak öğrencilerin, Yabancı Dil Hazırlık Sınıfı hariç, kayıtlı bulundukları programın yarıyıl sistemine göre eğitim yapması halinde en az iki yarıyıl; yıl sistemine göre eğitim yapması halinde en az bir yıl derslere devam etmiş olmaları gerekir.
7-Kayıt dondurmuş (geçici ayrılma hakkından yararlanmış) olmak, yatay geçiş hakkından yararlanmaya engel değildir.
KURUMİÇİ ve KURUMLARARASI MERKEZİ YERLEŞTİRME PUANI (MYP)
1. Merkezi Yerleştirme Puanlarına Göre Yatay Geçiş başvurularında, öğrencinin merkezi sınava girip yerleştirildiği programa kayıt olduğu yıl itibarıyla, geçmek istediği lisans programı için geçerli olan puan türünde aldığı yerleştirme puanının, Yeditepe Üniversitesinin yatay geçiş yapılmak istenen lisans programının en düşük puanına eşit ya da yüksek olması şartı aranır.
2. Baraj şartı olan bölümlerde sınava girilen yıldaki baraj puanına dikkate alınır.
3. Özel Yetenek Sınavı sonucuna göre kayıt yaptıran öğrenciler, 1. maddede belirtilen koşulları sağlamaları durumunda başvuru yapabileceklerdir. Ancak, Özel Yetenek Sınavı sonuçlarına göre öğrenci alan lisans programları arasında merkezi sistem puanlarına göre yatay geçiş yapılması söz konusu değildir.
4. Merkezi yerleştirme puanlarına göre Türkiye’de bir yükseköğretim programına yerleşip kayıt yaptırmayanlar ile YKS/ÖSYS’ye girip Türkiye’de herhangi bir yükseköğretim programını tercih etmeyenlerden kendi olanaklarıyla yurtdışı yükseköğretim kurumlarında öğrenime başlayanlar ve öğrenci statüsünde olanların merkezi yerleştirme puanlarına göre yatay geçişe başvurmaları söz konusu değildir.
5. Aday sayısının kontenjandan fazla olması durumunda, YKS/ÖSYS yerleştirme puanı en yüksek adaydan başlamak üzere kontenjan kadar adayın kaydı gerçekleştirilir.
6. Merkezi Yerleştirme Puanlarına Göre Yatay Geçiş hakkından bir defaya mahsus yararlanılabilir. Ancak, bu yolla yatay geçiş yapanların, daha sonraki dönemlerde, ÖSYM tarafından yerleştirildiği programa dönme hakkı mevcuttu
7. Başvuruların değerlendirilmesinde, genel not ortalaması vb. koşullara bakılmaz
8. YKS/ÖSYS Klavuzunda programa kayıt için aranan özel koşulların bulunması durumunda bu koşulların sağlanması gerekir.
9. Herhangi bir disiplin cezası almış olanların yatay geçiş başvuruları kabul edilmez.
10. Kayıt dondurmuş olmak, yatay geçiş hakkından yararlanmaya engel değildir.
11- Merkezi Yerleştirme Puanlarına göre Kurumlararası Yatay geçiş yapan bir öğrenci öğretim ücretinin tümünü ödemek zorundadır.
..
Ben örnek olması için ODTÜ, KOÇ, Yeditepe üniversiteleri web siteleri ile pdrciniz instagram hesabındaki yatay geçiş paylaşımlardan; açıklama, koşul ve yönetmeliklerden yola çıkarak bir yazı hazırlayıp sizlerle paylaştım. Fakat geçiş yapmak isteyenler tekrar belirtmem gerekirse;
Yatay Geçiş koşulları kurumlarda genel itibarıyla aynı olmakla birlikte,
kontenjanlar, başvuru tarihleri, başvuru koşulları, değerlendirme ve sonuç bildirimi, mülakat/portfolyo gibi başlıklar için mutlaka üniversitelerin web sayfalarının incelenmeli ilgili üniversitenin öğrenci işleri ile irtibata geçilmelidir.
Mehmet Bar
Kaynaklar:wikipedia.org, yeditepe.edu.tr, ku.edu.tr, metu.edu.tr, @pdrciiniz, mehmetbar.com.tr